Δέκα συν δύο αποφθέγματα του Παναγιώτη Κονδύλη (1943 – 1998)

Ο Παναγιώτης Κονδύλης (17 Αυγούστου 1943 – 11 Ιουλίου 1998) ήταν Έλληνας φιλόσοφος, συγγραφέας και μεταφραστής. Έγραψε κυρίως στα γερμανικά και μετέφραζε ο ίδιος τα βιβλία του στα ελληνικά. Το έργο του τον τοποθετεί στη συνέχεια της παράδοσης των Θουκυδίδη, Νικολό Μακιαβέλι και Μαξ Βέμπερ.
Ήταν από τους λίγους πρωτότυπους διανοούμενους – στοχαστές της μεταπολεμικής Ελλάδας. Με το έργο του προσπάθησε να δώσει, εκτός των άλλων, ορισμένα ερμηνευτικά κλειδιά για να κατανοήσουμε την ελληνική κοινωνία.

“Μας ενδιαφέρει λιγότερο το τι είμαστε από το τι πιστεύουν οι άλλοι για μάς.”

“Ο απέραντος πόθος να ρουφήξεις τον κόσμο — και η απέραντη ανία αφότου το έκανες.”

“Ο διάλογος μεταξύ ετεροφρόνων είναι αδύνατος και μεταξύ ομοδόξων περιττός.”

“Οι παρωπίδες προσφέρουν ασφαλή προσανατολισμό.”

“Ο τωρινός κυρίαρχος επικαλείται τη λογική, ο μελλοντικός υμνεί την ελευθερία.”

“Οι θεωρητικές αναμετρήσεις μεταξύ φιλοσόφων γίνονται ειλικρινείς μόνο όταν καταλήγουν σε προσωπικές ύβρεις.”

“Ελπίδα και φόβος παρεμποδίζουν την κατανόηση των ανθρώπινων πραγμάτων· η ελπίδα όμως ξεπερνιέται πολύ δυσκολότερα από το φόβο.”

“Οι μικροαστοί δεν είναι ποτέ κυνικοί: η πίστη στην ύπαρξη και στη χρησιμότητα των γενικώς αποδεκτών κανόνων ηθικής τους παρέχει ένα αίσθημα πρόσθετης ασφάλειας.”

“Οι αξίες είναι σχετικές και ο άνθρωπος θνητός· σαν έσχατη συνέπεια, το στοιχειώδες συμπέρασμα είναι: μηδενισμός.”

“Η μεγάλη ματαιοδοξία, σε αντίθεση με τη μικρή, είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητη από τον έπαινο και την επιδοκιμασία· γι’ αυτό και εκλαμβάνεται σαν μετριοφροσύνη.”

“Είναι ακριβώς οι πιο πνευματώδεις συζητήσεις που αποδεικνύουν το αδύνατο της συναίνεσης: αυτές δείχνουν ότι για κάθε επιχείρημα υπάρχει και ένα αντεπιχείρημα.”

“Το πρώτο μέλημα του επαγγελματία φιλοσόφου είναι να πείσει τον εαυτό του και τον κόσμο ότι κερδίζει το μισθό του όχι ως απλός εργαζόμενος, σαν όλους τους άλλους, αλλά ως ευεργέτης της ανθρωπότητας.”