“Ο Κρις Κέλβιν φτάνει σε έναν διαστημικό σταθμό πάνω από τον πλανήτη Σολάρις για να μελετήσει τον ωκεανό που τον καλύπτει. Ξέρει πως μόνο άλλα δύο άτομα συμμετέχουν στην ίδια αποστολή, μέχρι που, μια νύχτα, απροσδόκητα, δέχεται την επίσκεψη μιας γυναίκας που έχει εκπληκτική φυσική ομοιότητα με τη νεκρή σύζυγό του. Οι πρώτες επιστημονικές εξηγήσεις συγκλίνουν στην αλλόκοτη υπόθεση ότι ο ωκεανός του πλανήτη έχει τη δύναμη να υλοποιεί τις αναμνήσεις”.
Το “Σολάρις” έχει κατακτήσει την θέση του ανάμεσα στα ανθρώπινα πολιτισμικά επιτεύγματα του 20ου αιώνα τόσο ως το βιβλίο που έκανε διάσημο διεθνώς τον Πολωνό συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας, Στανίσλαβ Λεμ με 25 εκατομμύρια αντίτυπα όσο και ως ταινία που δημιούργησε ο σπουδαίος Σοβιετικός κινηματογραφιστής Αντρέι Ταρκόφσκι, που κατέκτησε τις καρδιές αμέτρητων συνειδητοποιημένων κινηματογραφόφιλων από το 1972 μέχρι τις μέρες μας. Πρόσφατα είχα την χαρά να απολαύσω το εν λόγω βιβλίο σε μετάφραση του Γιώργου Τσακνιά από τις εκδόσεις Ποταμός (δεύτερη ανατύπωση τον Σεπτέμβριο του 2022). Δεν διστάζω να δηλώσω πως είχα να απολαύσω την ανάγνωση ενός βιβλίου πολύ καιρό, τελευταία φορά ήταν πριν δυο χρόνια περίπου με το συγκλονιστικό “Στη Γη είμαστε όλοι πρόσκαιρα υπέροχοι” του Όσιαν Βουόνγκ.
Το “Σολάρις” εντάσσεται φυσικά στο λογοτεχνικό είδος της επιστημονικής φαντασίας αλλά ξεφεύγει από το στενά όρια του αφοσιωμένου στο είδος κοινού, διαθέτοντας αρετές που το καθιστούν άξιο ανάγνωσης από κάθε φίλο και φίλη της καλής λογοτεχνίας. Οπωσδήποτε ο συγγραφέας φανερώνει γνώσεις από τις θετικές επιστήμες αλλά δεν μένει μόνο εκεί. Αντίθετα, προχωρά σε φιλοσοφικούς στοχασμούς που θέλγουν κάθε νου που αρέσκεται σε τέτοιου είδους νοητικές ασκήσεις. Όλα αυτά με ένα λογοτεχνικό ύφος που ισορροπεί μεταξύ ακριβολογίας και γλαφυρότητας, με περιγραφές που συνεπαίρνουν αν όχι συγκλονίζουν. Εδώ αξίζουν έπαινοι στον μεταφραστή για το δύσκολo έργο που ολοκλήρωσε με επιτυχία, καθώς η ανάγνωση ρέει ομαλά δίχως “σκαλώματα”. Να πω την αμαρτία μου, βέβαια, κόλλησα σε ένα γραμματικό λάθος που εκτιμώ ότι θα είχε αποφευχθεί αν είχε επιστρατευθεί διορθωτής ή διορθώτρια τυπογραφικών δοκιμίων. Αλλά ας μην γκρινιάζω καθώς πρώτον λάθη πάντα ξεφεύγουν και δεύτερον είναι το μοναδικό λάθος και δεν χαλάει την κατά τα άλλα εξαιρετική δουλειά που πραγματοποιήθηκε. Το “Σολάρις” συνιστάται στον καθένα και την καθεμιά ως καθιερωμένο αριστούργημα της λογοτεχνίας του 20 αιώνα.
Υγ αν έχετε δει την ταινία του Ταρκόφσκι, μην πτοείστε: ταινία και βιβλίο διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό.
Ο Τοποτηρητής
