Ένδεκα χρόνια χωρίς τον Θεόδωρο Αγγελόπουλο

Ως/εις μνήμη…

Δεν είμαι “αγγελοπουλικη”. Δεν άντεχα ποτέ τα αργά του πλάνα, τους συμβολισμούς, χανόμουν κι είχα την ανυπομονησία να δω την ιστορία (λόγω νιότης; ποιος ξέρει;!)

Όταν χρειάστηκε κάποτε να δω “το βλέμμα του Οδυσσέα” δεκάδες φορές, καρέ καρέ, για μια εργασία… Έκλαψα. Από το μεγαλείο, από τη συγκίνηση. Κάθε του πλάνο μια αφήγηση. Οι διάλογοι του συμπυκνωμένοι τόμοι ανθρώπινης σκέψης και συναισθήματος.

Αυτός ο μεγάλος κατέθεσε για μας μια κιβωτό ιστορίας. Κάποτε θα γυρίζουμε στο έργο του για να αναπνεύσουμε. Τότε σημείωσα κάπου αυτόν τον μονόλογο από την ταινία:

“Όταν γυρίσω

θα γυρίσω με τα ρούχα και τ’ όνομα ενός άλλου.

Kανείς δε θα με γνωρίσει.

Kι αν δε θα με γνωρίσεις και πεις

“Δεν είσαι εσύ”, θα σου δώσω σημάδια, να πιστέψεις.

Tη λεμονιά στον κήπο σου.

Tο ακρινό παράθυρο που μπάζει το φεγγάρι.

Kι ακόμα, σημάδια του κορμιού και της αγάπης.

Kι όταν ανεβούμε τρέμοντας στο παλιό δωμάτιο,

ανάμεσα σ’ ένα αγκάλιασμα κι ένα άλλο, ανάμεσα σ’ ένα κάλεσμα κι ένα άλλο, θα σου διηγούμαι το “ταξίδι” όλη νύχτα

κι όλες τις νύχτες που θα ‘ρθουν.

Aνάμεσα σ’ ένα αγκάλιασμα κι ένα άλλο,

ανάμεσα σ’ ένα κάλεσμα κι ένα άλλο,

όλη την ανθρώπινη περιπέτεια,

την περιπέτεια που ποτέ δεν τελειώνει.”

Σήμερα τον είδα μπροστά μου κ μπήκα πάλι στη χρονομηχανή.

Μερόπη Μανωπούλου

Βιογραφικά στοιχεία για τον Θ. Αγγελόπουλο:

Ελληνας σκηνοθέτης του κινηματογράφου με διεθνή προβολή και σημαντικές διακρίσεις. Ο δημιουργός της εμβληματικής ταινίας Ο Θίασος (1974), παραμένει ο σημαντικότερος κινηματογραφιστής, που ανέδειξε η χώρα μας κι ένας από τους σπουδαιότερους του παγκόσμιου κινηματογράφου. Κυρίαρχα θέματα στο φιλιμικό του σύμπαν η μετανάστευση, η επιστροφή στην πατρίδα και η ελληνική ιστορία του 20ου αιώνα.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1935. Έκανε νομικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, τις οποίες εγκατέλειψε πριν πάρει το πτυχίο του. Το 1961 έφυγε στο Παρίσι, όπου αρχικά παρακολούθησε στη Σορβόννη μαθήματα γαλλικής φιλολογίας και φιλμογραφίας, καθώς και μαθήματα εθνολογίας και στη συνέχεια μαθήματα κινηματογράφου στη Σχολή Κινηματογράφου IDHEC και στο Musée de l’ homme. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα το 1964 και μέχρι το 1967 εργάστηκε ως κριτικός κινηματογράφου στην εφημερίδα « Δημοκρατική Αλλαγή», μαζί με τον Βασίλη Ραφαηλίδη και την Τώνια Μαρκετάκη. Με τον κινηματογράφο άρχισε να ασχολείται το 1965 και το 1968 παρουσίασε την πρώτη του μικρού μήκους ταινία, Εκπομπή, στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Το 1970, η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, Αναπαράσταση, κέρδισε το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, καθώς και άλλες διακρίσεις στο εξωτερικό, και σηματοδότησε την αυγή του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου. Έκτοτε, οι ταινίες του έχουν συμμετάσχει σε πολλά διεθνή φεστιβάλ και έχει κερδίσει πολλά βραβεία, τα οποία τον καθιέρωσαν παγκοσμίως ως έναν από τους σπουδαιότερους σκηνοθέτες του σύγχρονου κινηματογράφου. Πολλά αφιερώματα προς τιμήν του έργου του Θόδωρου Αγγελόπουλου έχουν πραγματοποιηθεί σε όλο τον κόσμο. Αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτορας των Πανεπιστημίου των Βρυξελλών, του Πανεπιστημίου Paris-X Nanterre στο Παρίσι και του Πανεπιστημίου του Έσσεξ (Essex). Μαζί με τον Βασίλη Ραφαηλίδη υπήρξε συνιδρυτής του περιοδικού «Σύχρονος Κινηματογράφος». Ανήκε ιδεολογικά στο χώρο της Αριστεράς.

Στις 24 Ιανουαρίου 2012, κατά την διάρκεια διαλείμματος σε γύρισμα της ταινίας του «Η Άλλη Θάλασσα» στη Δραπετσώνα, τραυματίστηκε σοβαρά από διερχόμενη μοτοσυκλέτα ενώ διέσχιζε πεζός τον δρόμο. Το ίδιο βράδυ άφησε την τελευταία του πνοή σε νοσοκομείο του Φαλήρου, όπου νοσηλευόταν σε κρίσιμη κατάσταση. Η κηδεία του έγινε δημοσία δαπάνη, στις 27 Ιανουαρίου στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.

(πηγή: βικιπαίδεια)

Είπαν για τον Θ. Αγγελόπουλο:

Ο Εμίρ Κουστουρίτσα έπλεξε το εγκώμιο του Αγγελόπουλου, αφού τον χαρακτήρισε ως «Μεγάλη μορφή του Ευρωπαϊκού κινηματογράφου», ενώ παραδέχτηκε ότι οι ταινίες του αποτέλεσαν επιρροή για τον ίδιο.

Ο Ακίρα Κουροσάβα είχε πει για τον Μεγαλέξαντρο: «Μέσα από το φακό του, ο Αγγελόπουλος κοιτάει τα πράγματα σιωπηλά. Είναι το βάρος αυτής της σιωπής και η ένταση του αμετακίνητου βλέμματος της κάμερας του Αγγελόπουλου, που κάνει τον Μεγαλέξανδρο τόσο δυνατό, που ο θεατής δεν μπορεί να αποδράσει από τη οθόνη. Αυτού του είδους η κινηματογράφηση, τόσο προσωπική και μοναδική στην ιδιαιτερότητά της, τείνει να επιστρέφει στις ρίζες του σινεμά. Αυτό ακριβώς είναι που δημιουργεί την εντύπωση της φρεσκάδας και της δύναμης. Όσο για μένα, παρακολουθώντας αυτό το φιλμ, ένιωσα βαθιά την απόλαυση του κινηματογράφου, με την πιο απόλυτη έννοια του όρου».

Ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν είχε σχολιάσει επιγραμματικά τον Μελισσοκόμο με τα καλύτερα λόγια: «Είδα τον ‘Μελισσοκόμο’ που άλλοτε θεωρούσα μια καλή ταινία. Τώρα, αντιλαμβάνομαι πως είναι ένα αριστούργημα. Είναι μια εμπειρία απίστευτα συγκλονιστική».

Ο Βιμ Βέντερς είχε μιλήσει για το Βλέμμα του Οδυσσέα με εξαιρετικά λόγια: «Έφυγα από τις Κάννες μαγεμένος με το Βλέμμα του Οδυσσέα. Ακόμα κι εδώ στο Τόκιο που βρίσκομαι τώρα με ακολουθεί η μαγεία. Πιστεύω ότι είναι μια ταινία που θα μείνει στην ιστορία του σινεμά».

(πηγή: βικιπαίδεια)