Ο Βαγγέλης Λιάρος (Κοκκινιά Θεσπρωτίας, 23 Νοεμβρίου 1949 – Αθήνα, 10 Δεκεμβρίου 2012), γνωστός με το καλλιτεχνικό του όνομα Άλκης Αλκαίος, ήταν Έλληνας ποιητής και στιχουργός. Σχετικά με την καταγωγή του ο ίδιος αναφέρει σε επιστολή του προς το Σύλλογο Παργινών Αθήνας: «Στους φίλους μου καλλιτέχνες, όταν με ρωτούν για την καταγωγή μου, απαντώ ότι ο μεν Βαγγέλης [Λιάρος] είναι γέννημα Κοκκινιώτης και θρέμμα Παργινός, ο δε Άλκης [Αλκαίος] είναι γέννημα και θρέμμα Παργινός. Την Πάργα άλλωστε “περιέχουν” όλα μου τα τραγούδια κι ας είναι μόνο ένα απ’ αυτά που την αναφέρει ρητά (είναι η “Άνοιξη της Πάργας”), γιατί επί 45 χρόνια απ’ αυτήν φεύγω και σ’ αυτήν επιστρέφω κάθε καλοκαίρι. Γιατί η Πάργα μας είναι η νιότη μου, ο έρωτάς μου, το ταξίδι μου και η Ιθάκη μου».
Ο Βαγγέλης Λιάρος τελείωσε το Γυμνάσιο Πάργας και σπούδασε στη Νομική Σχολή τα χρόνια της δικτατορίας. Σύμφωνα με μαρτυρίες εκείνης της εποχής, είχε εμπλακεί στην πρώτη απόπειρα δραπέτευσης του Αλέκου Παναγούλη από τη φυλακή, όπου βρισκόταν μετά την αποτυχημένη προσπάθεια δολοφονίας του Γιώργου Παπαδόπουλου. Συνελήφθη, βασανίστηκε άγρια και οι πληγές αυτών των βασανισμών σημάδεψαν ισόβια το κορμί του, καθώς του δημιούργησαν σοβαρότατα νευρολογικά και κινητικά προβλήματα. Κάποια στιγμή, ταξίδεψε στο εξωτερικό προκειμένου να υποβληθεί σε μία ειδική επέμβαση, η οποία, όμως, δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Όσο περνούσαν τα χρόνια ήταν αναγκασμένος να περνά τις ημέρες του κλεισμένος σ’ ένα σπίτι και για μεγάλα χρονικά διαστήματα ήταν καθηλωμένος στο κρεβάτι. Φύλακας-άγγελός του σε όλη αυτήν την περιπέτεια ήταν ο πατέρας του, ο οποίος ζούσε μαζί του και τον περιέβαλλε με όλη του την αγάπη.
Ο Άλκης Αλκαίος πέθανε την Δευτέρα 10 Δεκεμβρίου του 2012 από μετάσταση καρκίνου στο συκώτι. Η κηδεία έγινε την επομένη με φίλους και συγγενείς να τον αποχαιρετούν με τα πιο θερμά λόγια. Ανάμεσα στον κόσμο που υπήρχε στην κηδεία επίσης βρίσκονταν οι: Θάνος Μικρούτσικος, Βασίλης Παπακωνσταντίνου καθώς και η οικογένεια του ποιητή. Εν ζωή, ο Άλκης Αλκαίος συνεργάστηκε με τους παρακάτω καλλιτέχνες: Θάνος Μικρούτσικος, Μάριος Τόκας, Μίλτος Πασχαλίδης, Σωκράτης Μάλαμας, Μπάμπης Στόκας, Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Δημήτρης Ζερβουδάκης, Νότης Μαυρουδής, Δημήτρης Παπαδημητρίου, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας, Χρήστος Θηβαίος, Φίλιππος Πλιάτσικας, Σταμάτης Μεσημέρης, Χριστόφορος Κροκίδης, Δημήτρης Ψαρράς, καθώς και με τους τραγουδιστές: Δημήτρης Μητροπάνος, Μαρία Δημητριάδη, Μανώλης Μητσιάς, Χάρις Αλεξίου, Γιώργος Νταλάρας, Μελίνα Κανά, Ελευθερία Αρβανιτάκη, κ.ά.
Ο Πολιτικός Άλκης Αλκαίος:
Γαμμαγραφία (Σαλβαδόρ ’80)
Το μπάντζο σφίγγανε στα χέρια οι μιγάδες
δέκα ρεπόρτερ καταγράφαν τα συμβάντα
πριν στο χορό τους μας τραβήξουν οι μαινάδες
οι ανεμώνες μας βρεθήκαν μείον σαράντα.
Πού πας χλομός καλέ μου Μιγκέλ
γέμισε ο τόπος κίτρινες τουλίπες
και στην πλατεία Χόρχε ντ’ Αλβαράδο
περιπολούν δεινόσαυροι και γύπες.
Ο σεισμολόγοι στο Παλάσιο Νασιονάλ
τα βάζανε με τους κρατήρες της Σάντα Άννα
φοράς σομπρέρο κι έχεις πρόσωπο οβάλ
κι ούτε που πρόλαβες να παίξεις στην αλάνα.
Πού πας γυμνός καλέ μου Μιγκέλ
γέμισε ο τόπος με κηλίδες απουσίας
τις τεφροδόχους κλείσαν σε κρυφή σπηλιά
και μας πουλάν ενέσεις ευθυμίας.
Ακούστε το εδώ: Γαμμαγραφία – Μαρία Δημητριάδη – YouTube
Η μπαλάντα ενός φιλήσυχου
Πώς να κοπάσει ετούτη η τρικυμία
τα κύματά της με καταζητούνε
φορούν οι φίλοι πορφυρό μανδύα
με ρούμι οι βοριάδες με κερνούνε
Στον όλμο εκεί υπνοβάτης βλαστημάει
και τρώει ένα κουκούρι σκεφτικός
έφυγε απ’ την καρδιά μου ο πανικός
και γελαστός την πόρτα μου χτυπάει
Άλογο ατίθασο μακριά με φέρνει
στων κυνηγών του χρόνου την αυλή
ο πυρετός τους την ζωή μου παίρνει
και τ’ άλογό μου τρέπει σε φυγή
Η τρικυμία ποτέ δε θα σβηστεί
για μιαν ανεξιχνίαστην αιτία
καρφώθηκα σε όμορφη εξορία
το πέλαγο καρφί μου και σφυρί
Ακούστε το εδώ: I Balanta Enos Filisihou – YouTube
Ο Υπερρεαλιστής Άλκης Αλκαίος
Ερωτικό (Με μια πιρόγα)
Με μια πιρόγα φεύγεις και γυρίζεις
τις ώρες που αγριεύει η βροχή
στη γη των Βησιγότθων αρμενίζεις
και σε κερδίζουν κήποι κρεμαστοί
μα τα φτερά σου σιγοπριονίζεις
Σκέπασε αρμύρα το γυμνό κορμί σου
σου `φερα απ’ τους Δελφούς γλυκό νερό
στα δύο είπες πως θα κοπεί η ζωή σου
και πριν προλάβω τρις να σ’ αρνηθώ
σκούριασε το κλειδί του παραδείσου
Το καραβάνι τρέχει μες στη σκόνη
και την τρελή σου κυνηγάει σκιά
πώς να ημερέψει ο νους μ’ ένα σεντόνι
πώς να δεθεί η Μεσόγειος με σχοινιά
αγάπη που σε λέγαμ’ Αντιγόνη
Ποια νυχτωδία το φως σου έχει πάρει
και σε ποιο γαλαξία να σε βρω
εδώ είναι Αττική φαιό νταμάρι
κι εγώ ένα πεδίο βολής φτηνό
που ασκούνται βρίζοντας ξένοι φαντάροι
Ακούστε το εδώ: Erotiko – YouTube
Βικτώρια
Κάνει μια ψύχρα απόψε που με αρρωσταίνει
κι έχω χαθεί στης πολιτείας τα στενά,
εσύ κοιμάσαι σε μια θάλασσα αφρισμένη
κι εγώ βουλιάζω κάθε νύχτα στη στεριά.
“Αυτή η άνοιξη καθόλου δε μ’ αγγίζει”
μου λεγες πέρσι τέτοιο βράδυ σκεφτική
ύστερα άρχισε η ματιά σου να ραγίζει
και σαν τρελός σε κυνηγούσα στη βροχή.
Στη Λεωφόρο σε ζητώ και στη Βικτώρια
κι από το στέκι μας περνάω το παλιό,
ξέρεις καλά πως πια δεν έχω περιθώρια,
ξέρω καλά πως θα σαλτάρω αν δε σε βρω.
Σ’ ένα μπαράκι με προκάει ενας πιωμένος,
μου λέει πως ψάχνει από κάπου να πιαστεί
κι εγώ ξεκάρφωτος μαζί και καρφωμένος
του λέω με στυλ, πως είναι όμορφη η ζωή.
Μια πεταλούδα στη γωνιά χαμογελάει,
κερνάει τσιγάρο μα πουλάει τη φωτιά.
Ο αστυφύλακας ταυτότητα ζητάει,
μα εγώ την ψάχνω απ’ τα δεκαεννιά.
Τώρα γυρίζω σε μια στέπα χιονισμένη,
ένας ροζ πάνθηρας που τρέμει και πεινά.
Ένα σου γέλιο με χτυπάει και μ’ ανασταίνει
κι όλα τα δίνω για να σμίξουμε ξανά.
Κάνει μια ψύχρα που τρυπάει και αρρωσταίνει,
έξω η νύχτα με τραβάει απ’ τα μαλλιά.
Εσύ κοιμάσαι σε μια θάλασσα αφρισμένη,
κι εγώ βουλιάζω κάθε νύχτα στη στεριά.
Κάνει μια ψύχρα απόψε που με αρρωσταίνει.
Ακούστε το εδώ: Βικτώρια Βασίλης Παπακωνσταντίνου – YouTube
Ρόζα
Τα χείλη μου ξερά και διψασμένα
γυρεύουνε στην άσφαλτο νερό
περνάνε δίπλα μου τα τροχοφόρα
και συ μου λες μας περιμένει η μπόρα
και με τραβάς σε καμπαρέ υγρό
Βαδίζουμε μαζί στον ίδιο δρόμο
μα τα κελιά μας είναι χωριστά
σε πολιτεία μαγική γυρνάμε
δε θέλω πια να μάθω τι ζητάμε
φτάνει να μου χαρίσεις δυο φιλιά
Με παίζεις στη ρουλέτα και με χάνεις
σε ένα παραμύθι εφιαλτικό
φωνή εντόμου τώρα ειν’ η φωνή μου
φυτό αναρριχώμενο η ζωή μου
με κόβεις και με ρίχνεις στο κενό
Πώς η ανάγκη γίνεται ιστορία
πώς η ιστορία γίνεται σιωπή
τι με κοιτάζεις Ρόζα μουδιασμένο
συγχώρα με που δεν καταλαβαίνω
τι λένε τα κομπιούτερς κι οι αριθμοί
Αγάπη μου από κάρβουνο και θειάφι
πώς σ’ έχει αλλάξει έτσι ο καιρός
περνάνε πάνω μας τα τροχοφόρα
και γω μέσ’ στην ομίχλη και τη μπόρα
κοιμάμαι στο πλευρό σου νηστικός
Πώς η ανάγκη γίνεται ιστορία
πώς η ιστορία γίνεται σιωπή
τι με κοιτάζεις Ρόζα μουδιασμένο
συγχώρα με που δεν καταλαβαίνω
τι λένε τα κομπιούτερς κι οι αριθμοί
Ακούστε το εδώ: Dimitris Mitropanos – Roza – YouTube
Ο Νεοπαραδοσιακός Άλκης Αλκαίος
Τα διόδια
Στον κόσμο που γεννήθηκα τα βρήκα όλα γραμμένα
πάνω σε βλέφαρα κλειστά σε χείλη σφραγισμένα
γυναίκα τρυγεί την ζωή με βυσσινιά πορφύρα
δεν έχει ο μόνος πέρασμα ήλιο δεν έχ’ η μοίρα
Πόσες φωτιές στα πέλαγα πόσοι ξενιτεμένοι
ήταν για τα διόδια κι όχι για την Ελένη
στης λησμονιάς το μαγαζί μάτια κεριά σβησμένα
άμα δε λιώσουμε μαζί πως θες να γίνουμ’ ένα;
Στον κόσμο που γεννήθηκα δε χάραξα πορεία
τσιγάρο μ’ ανεμόχαρτο στρίβω στα πρακτορεία
να δω τον ήλιο ανάστροφα και τ’ άστρα ζαλισμένα
να σταματήσω τη στιγμή με τα φτερά ανοιγμένα
Πόσες φωτιές στα πέλαγα πόσοι ξενιτεμένοι
ήταν για τα διόδια κι όχι για την Ελένη
στης λησμονιάς το μαγαζί μάτια κεριά σβησμένα
άμα δε λιώσουμε μαζί πως θες να γίνουμ’ ένα;
πως θες να γίνουμ’ ένα;
Ακούστε το εδώ: Σωκράτης Μάλαμας – Τα διόδια – Official Audio Release – YouTube
Μικρή Ελλαδογραφία
Έχουν βαγόνια αδειανά
οι μέρες και τα χρόνια
χωρίς σημείο αναφοράς
στη χώρα αυτή θα προχωράς
με ήλιους και με χιόνια.
Αυτός που ονειρεύεται
μ` ορθάνοιχτα τα μάτια
σε μια πατρίδα ξενιτιά
του ονείρου του κάθε νυχτιά
θα ψάχνει τα κομμάτια.
Μη συννεφιάζεις μάτια μου
και μη ρωτάς τι φταίει
κάτω απ` αυτόν τον ουρανό
το ψέμα μοιάζει αληθινό
και την αλήθεια καίει.
Αυτός που ονειρεύεται
μ` ορθάνοιχτα τα μάτια
σε μια πατρίδα ξενιτιά
του ονείρου του κάθε νυχτιά
θα ψάχνει τα κομμάτια
Ακούστε το εδώ: Λιζέτα Καλημέρη – Μικρή Ελλαδογραφία – Π. Θαλασσινός / Αλκης Αλκαίος – Official Audio Release – YouTube
Ο Ροκ Άλκης Αλκαίος
Spleen
Μα δεν κουνιέται ούτε φύλλο
όλα εδώ είναι μονότονα
να` χα τουλάχιστον μια αγάπη
κάπως την ώρα μου να σκότωνα.
Σαν φάρσα τηλεφωνική σε περιμένω
σαν ξεχασμένο ραντεβού στο φλου κλεισμένο
σαν τελικό σε ζωντανή μετάδοση
και σαν σεισμό που θα σαρώσει την παράδοση.
Σαν έκτακτο παράρτημα σε περιμένω
σαν Μάη του `68 να ξεθυμαίνω
κάνω την ίδια διαδρομή κάθε Νοέμβριο
και στρώνω τσόχα για σκιές Δεκέμβριο.
Ακούστε το εδώ: Υπόγεια Ρεύματα – Spleen | Ypogeia Revmata – Spleen – YouTube
*τα βιογραφικά στοιχεία αλιεύτηκαν από την Άλκης Αλκαίος – Βικιπαίδεια (wikipedia.org)
