Πριν λίγες μέρες συναντηθήκαμε με τον πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος “Ακτία Νικόπολις” κ. Νίκο Δ. Καράμπελα. Αφορμή για τη συνάντηση αυτή στάθηκε μία ανάρτηση στη Διαύγεια σύμφωνα με την οποία συνάφθηκε σύμβαση μεταξύ της Περιφερειακής Ενότητας Πρέβεζας και του Ιδρύματος “Ακτία Νικόπολις”. Σύμφωνα με τη σύμβαση αυτή η Περιφερειακή Ενότητα Πρέβεζας χρηματοδοτεί την έρευνα στα επίσημα οθωμανικά αρχεία με σκοπό τον εντοπισμό τεκμηρίων που αφορούν στην Πρέβεζα και την ευρύτερη περιοχή, ενώ το Ίδρυμα αναλαμβάνει την έρευνα αυτή με ειδικούς επιστήμονες και γνώστες της παλαιοθωμανικής γραφής.
Απευθυνθήκαμε στον κ. Καράμπελα, ο οποίος είχε την ευγενή καλοσύνη να μας μιλήσει σχετικά. Μας ενημέρωσε ότι το Ίδρυμα “Ακτια Νικόπολις” είχε κατά τον προηγούμενο χρόνο διενεργήσει παρόμοια έρευνα στα Οθωμανικά Αρχεία, με δικά του έξοδα, για την περίοδο του15ου και του 16ου αιώνα. Στη συνέχεια και επειδή η περαιτέρω έρευνα απαιτούσε περισσότερα έξοδα, που δεν μπορούσαν να καλυφθούν από το Ίδρυμα, ο Αντιπεριφερειάρχης κ.Στράτος Ιωάννου, έχοντας ενημερωθεί σχετικά, με ενθουσιασμό δέχτηκε να κινηθούν οι διαδικασίες ώστε να συνεχίσει η έρευνα στα Οθωμανικά Αρχεία για έγγραφα που αφορούν την περιοχή μας καλύπτουν χρονικά τους 17ο, 18ο και 19ο αιώνες.
Στη συνομιλία μας ο κύριος Καράμπελας μάς εξήγησε ότι στα εν λόγω Οθωμανικά Αρχεία απόκεινται έγγραφα διοικητικού και οικονομικού συνήθως περιεχομένου. Πρόκειται, συνήθως, για απογραφές και φορολογικά κατάστιχα, όπου γίνεται αναφορά σε οικισμούς και χωριά της περιοχής, καθώς και ονομαστικές καταστάσεις αρρένων επικεφαλής οικογενειών. Σε περίπτωση που ο άρρεν αρχηγός της οικογένειας δεν ζούσε, λογιζόταν η χήρα μητέρα. Εντοπίζονται, επίσης, έγγραφα που έχουν να κάνουν με θρησκευτικές λειτουργίες (τζαμιά, ανέγερση χριστιανικών ναών, αναγνώριση εβραϊκής κοινότητας Πρέβεζας και λοιπά), δομές κοινωφελούς χαρακτήρα (γίνεται αναφορά σε κτίριο στα σημερινά Καμαρνιωτέικα όπου στεγαζόταν δομή αλληλοβοήθειας), κλπ.
Ο κ. Καράμπελας μας παρουσίασε, ακόμα, μερικά χτυπητά στοιχεία που εντοπίστηκαν από την έρευνα. Εννοείται πως μιλάμε για το τμήμα της έρευνας που αφορά στον 15ο και 16ο αιώνα και η οποία ολοκληρώθηκε πέρυσι από το Ίδρυμα “Ακτία Νικόπολις”, καθώς τα αποτελέσματα της τρέχουσας έρευνας (17ος, 18ος, 19ος αι.) θα παραδοθούν πρώτα στην Περιφερειακή Ενότητα Πρέβεζας, όπως προβλέπεται από την υπογραφείσα σύμβαση. Μαθαίνουμε, λοιπόν, από διοικητικές αναφορές του 1500, ότι στην περιοχή της Πρέβεζας γινόταν εξόρυξη και εξαγωγή χαλκού. Επιπλέον, σε απογραφές του 16ου αιώνα αναφέρονται τοπωνύμια που ακόμα ακούγονται όπως Φτήνα (σήμερα Αηδονιά), Ζερμή (σήμερα Βρυσούλα), Παλιροφορόζ (σήμερα Παλιός Ωρωπός), Ντούβγενα (σήμερα Κρυοπηγή) και άλλα.
Επίσης, ενισχύεται η άποψη πως η Πρέβεζα δημιουργήθηκε με το χτίσιμο του Κάστρου της Μπούκας και τη σταδιακή σύσταση οικισμού εκτός αυτού. Τέλος αξίζει να αναφερθεί και μία αναφορά των κατοίκων του Κάστρου της Ρηνιάσσας -γνωστού και ως Κάστρου της Δέσπως- προς την οθωμανική αρχή. Παραπονούνται ότι ένας δικαστής από το κάστρο της Πρέβεζας και στρατιώτες της φρουράς του παραποιούν έγγραφα και οικειοποιούνται περιουσιακά στοιχεία των κατοίκων του Κάστρου της Ρηνιάσσας. Όπως γίνεται αντιληπτό κάποια φαινόμενα είναι διαχρονικά.
Η αξία της έρευνας πάνω σε αυτά τα επίσημα έγγραφα είναι η ιστορική τεκμηρίωση του παρελθόντος. Πιστοποιούνται από τα έγγραφα αυτά σημαντικά γεγονότα σχετικά με τον τόπο στον οποίο ζούμε. μαθαίνουμε άγνωστα μέχρι σήμερα στοιχεία για τους ανθρώπους οι οποίοι έζησαν στο παρελθόν εδώ όπου σήμερα ζούμε εμείς, τις εργασίες και τις συνήθειες τους.
Ο Τοποτηρητής εύχεται να ευοδωθούν οι εργασίες που απομένουν για να ολοκληρωθεί η έρευνα και οι οποίες όπως προείπαμε χρηματοδοτούνται από την Περιφερειακή Ενότητα Πρέβεζας με πρωτοβουλία του Αντιπεριφερειάρχη κ. Στράτου Ιωάννου. Τέλος, θα χαρούμε να ενημερωθούμε σχετικά με τα τελικά πορίσματα της μελέτης που θα ακολουθήσει την έρευνα, όταν αυτά δημοσιευθούν.
Ο Τοποτηρητής
