Καιρό το σκεφτόμουνα, άργησα αλλά πήρα απόφαση επιτέλους να το δοκιμάσω. Να θέσω κάποιο ερώτημα στο ChatGPT που για όσους και όσες δεν γνωρίζουν, λειτουργεί μέσω της Τεχνητής Νοημοσύνης. Το αποτέλεσμα με ικανοποίησε σε τέτοιο βαθμό ώστε αποφάσισα να το καθιερώσω ως μόνιμη στήλη. Να σημειωθεί ότι απευθύνομαι κάθε φορά στο αγγλόφωνο chatbot και αναδημοσιεύω την απάντηση αφού, φυσικά, μεταφράσω. Ρώτησα τον μάγκα το εξής: “Ποιο θα έλεγε ο Ιμάνουελ Καντ ότι είναι το νόημα της ζωής”. Ιδού η απάντηση:
Ο Ιμάνουελ Καντ, μια εξέχουσα φυσιογνωμία στην φιλοσοφία, κυρίως γνωστός για τις εργασίες του πάνω στην Ηθική και τη Μεταφυσική, δεν μας παρέδωσε κάποια συγκεκριμένη θέση σχετικά με το ζήτημα του νοηματος της ζωής με τον τρόπο που το έκαναν πιθανώς κάποιοι άλλοι φιλόσοφοι. Ωστόσο, μπορούμε να υποθέσουμε την οπτική του μεσώ του ευρύτερου φιλοσοφικού του έργου.
Το φιλοσοφικό σύστημα του Καντ χαρακτηρίζεται κυρίως από την έμφαση που αποδίδει στον ορθολογισμό, στην αυτονομία και στη σημασία των ηθικών αξιών. Στη θεωρία του σε σχέση με την Ηθική, επιχειρηματολογεί πάνω στη σημασία του ηθικού καθήκοντος και πάνω στην έννοια της “κατηγορικής προσταγής” που δίνει έμφαση στο να πράττει κανείς σύμφωνα ηθικές αξίες οι οποίες να είναι τέτοιες ώστε να έχουν καθολική ισχύ.
Για τον Καντ, το νόημα της ζωής ίσως να συνδέεται με το τηρεί κανείς τα ηθικά του καθήκοντα και να ζει σύμφωνα με ορθολογικές ηθικές αρχές. Ενδεχομένως να υποστήριζε ότι κάθε άτομο βρίσκει το νόημα της ζωής με το να πασχίζει να δρα με τρόπους συμφωνους με τις απαιτήσεις του ορθού λόγου και της ηθικότητας. Αυτό θα μπορούσε να συμπεριλαμβάνει το να φέρεται (το άτομο) στους άλλους με σεβασμό και αξιοπρέπεια, επιδιώκοντας την προσωπική ανάπτυξη και αυτοβελτίωση, και να συνεισφέρει στο ευρύτερο καλό για την κοινωνία.
Επιπλέον, ο Καντ πίστευε στην ύπαρξη ενός απώτερου σκοπού ή στόχου για την ανθρωπότητα, στο οποίο αναφερόταν ως το “ύψιστο αγαθό”. Αυτό το ύψιστο αγαθό αποτελείται από έναν αρμονικό συδυασμό ηθικής αρετής και ευτυχίας. Παρότι ο Καντ τόνιζε ότι η επίτευξη αυτού του υψίστου αγαθού είναι ένα ιδανικό που πιθανόν να μην καταστεί δυνατό σ’ αυτή τη ζωή, υποστήριζε ότι λειτουργεί ως κατευθυντήρια αρχή για ηθικές πράξεις και ως πηγή νοήματος και σκοπού.
Συνοψίζοντας, ο Καντ πιθανόν να υποστήριζε ότι το νόημα της ζωής κείται στο να ακολουθεί κανείς τα ηθικά του καθήκοντα, να αγωνίσεται να διακριθεί ηθικά και να επιδιώκει το ύψιστο αγαθό, το οποίο περιλαμβάνη αρμονική συνύπαρξη ηθικής αρετής και ευτυχίας. Παρόλα αυτά, έχει σημασία να αναγνωρίσουμε ότι οι ερμηνείες της φιλοσοφίας του Καντ ενδεχομένως να ποικίλλουν, και ο κάθε μελετητής μπορεί να δίνει βάση σε διαφορετική οπτική της σκέψης του (του Καντ).
