Την 24η Σεπτέμβρη 1991 κυκλοφορούν ταυτόχρονα δύο από τα σπουδαιότερα ροκ άλμπουμς της δεκαετίας του ’90. Το “Black Suger Sex Magik” των Red Hot Chili Peppers με παραγωγό τον Rick Rubin, και το “Nevermind” των Nirvana με παραγωγό τον Butch Vig. Για όλους εμάς που περάσαμε την εφηβεία μας στα ’90s – για τους περισσότερους τουλάχιστον – επρόκειτο για δύο δίσκους που αποτέλεσαν σημαντικό κομμάτι του σάουντρακ της νιότης μας. Στο παρόν κείμενο επιλέγω να μην ασχοληθώ με τους Peppers. Θέμα του κειμένου αποτελεί το “Nevermind”. Ο λόγος; Υπήρξε καθοριστικό για πολλά νέα παιδιά, τότε, στο να διαμορφώσουμε ο καθένας και η καθεμιά μια ξεχωριστή αισθητική, κουλτούρα, νοοτροπία και, γενικά, έναν διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης των πραγμάτων.
Οι Nirvana, και ιδιαίτερα ο τραγουδιστής και κιθαρίστας τους Kurt Cobain χωρίς καμία πρόθεση, αποτέλεσε το πρότυπο, το ίνδαλμα και την φωνή που εξέφρασε μια ολόκληρη γενιά εφήβων σε όλο τον πλανήτη. Όλα αυτά τα παιδιά αναγνώρισαν στους στίχους των τραγουδιών του την σύγχυση, την αγωνία και την ανάγκη για έκφραση του ποιοι και ποιες πραγματικά είναι.
Το “Nevermind” σε λιγότερο από ένα μήνα ξεπέρασε τα 500.000 αντίτυπα και έφτασε τα 10 εκατομμύρια σε πωλήσεις. Το ίδιο το γκρουπ δεν ήταν προετοιμασμένο για τέτοια επιτυχία – κανείς δεν ήταν. Προσπάθησαν τα μέλη του να διαχειριστούν την πρωτόγνωρη νέα κατάσταση με τέτοιο τρόπο ώστε να μην προδώσουν τις αρχές και το ήθος τους. Ήθος και αρχές τέτοιες που αντιτίθεντο στη στυγνή κερδοσκοπία, την καλλιτεχνική ανηθικότητα, τον ρατσισμό, τον μισογυνισμό και την ομοφοβία. Το κυριότερο, προσπάθησαν να μη μετατραπούν σε επιδερμικούς και υπερφίαλους ροκ σταρς. Δυστυχώς η πίεση αποδείχτηκε δυσβάσταχτη για τους ώμους του Kurt Cobain. Ευάλωτη ψυχοσύνθεση, υπέφερε από διπολική διαταραχή, ενώ ο εθισμός στην ηρωίνη δεν βοηθούσε την κατάσταση. Την 5η Απρίλη του 1994, ο Kurt με έναν πυροβολισμό έδωσε τέλος στη ζωή του.
Ο Kurt Cobain έζησε μόλις 27 χρόνια, αλλά πρόλαβε και σημάδεψε τις ψυχές των θαυμαστών των Nirvana με πολύ θετικό τρόπο. Τα ιδανικά σχετικά με την ανεκτικότητα προς τον “Weirdo” και γενικά τον διαφορετικό, ιδανικά που χαρακτηρίζουν πολύ κόσμο από τα 45 και κάτω – φυσικά και όχι μόνο – σίγουρα οφείλουν πολλά στην επιρροή των δηλώσεων του Kurt και των υπολοίπων μελών του γκρουπ, Krist Novoselc και Dave Grohl, σε κατά καιρούς συνεντεύξεις.
Δεν είναι τυχαίο που σήμερα, 31 χρόνια μετά την κυκλοφορία του “Nevermind”, τα τραγούδια των Nirvana ακόμη ακούγονται, όχι μόνο από μεσήλικες “γκραντζάδες”, αλλά και από νέα παιδιά που, επιπλέον, φορούν μπλούζες με στάμπα “Nirvana”. Οι κυνικοί θα μιλήσουν για εξιδανίκευση λόγω αυτοκτονίας. Βάσιμη αυτή η σκέψη. Το κοινό αρέσκεται σε δράματα, γοητεύεται από εκπεσώντες αγγέλους, και από είδωλα τραγικές φιγούρες σε υπαρξιακά αδιέξοδα. Ωστόσο, δεν αρκεί η όποια μυθολογία ώστε να συνεχίζουν εκατομμύρια ακροατές να ακούν και να καταναλώνουν – αλίμονο – το έργο οποιουδήποτε καλλιτέχνη. Έτσι ήταν, είναι και θα είναι.
