Πηγαίος λυρισμός και εκφραστική δεινότητα – Συνέντευξη της ερμηνεύτριας Βάκιας Σταύρου από την Κύπρο

Η Βάκια Σταύρου είναι μια ερμηνεύτρια και τραγουδοποιός που μόλις πρόσφατα γνώρισα ως ακροατής και κατάγεται από την Κύπρο. Όπως, θα διαβάσετε στη συνέντευξη που είχε την ευγένεια να μας παραχωρήσει, έχει ακολουθήσει μακροχρόνιες σπουδές πάνω στο τραγούδι σε Κύπρο αλλά και σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Τα τελευταία χρόνια τραγουδά σε αρκετές χώρες, έχοντας “χτίσει” ένα εκλεκτικό ρεπερτόριο σε γλώσσες όπως, φυσικά, ελληνικά, αγγλικά, ισπανικά, πορτογαλικά κλπ. Με λίγα λόγια είναι μια διεθνής καλλιτέχνις με την ανάλογη απήχηση. Αφορμή για τη συνέντευξη τούτη στάθηκε η κυκλοφορία ενός άλμπουμ με την ίδια να ερμηνεύει αγαπημένα της τραγούδια αλλά και δικά της, συνοδευόμενη λιτά με μια κλασική κιθάρα. Το άλμπουμ φέρει ως τίτλο απλά το μικρό της όνομα “Vakia”, σαν να μας συστήνεται και σαν δήλωση σχετικά με το τι πρεσβεύει ως ερμηνεύτρια. Οι ερμηνείες είναι άψογες, με πλούσια εκφραστικότητα, έμπλεες πηγαίου συναισθήματος σε απαιτητικό ρεπερτόριο. Αν πρέπει, οπωσδήποτε, να ξεχωρίσουν κάποιες στιγμές, ας είναι το εναρκτήριο “Alfonsina Y El Mar”, το δικό της “Δάκρυ Φυλακτό” (προσωπικό αγαπημένο, που συνοδεύεται από ένα παραμυθένιο και πολύχρωμο βίντεο από την ομάδα White Room), το “In A Manner Of Speaking” των Tuxedomoon (προτιμώ την άποψη της Βάκιας από εκείνη των Nouvel Vague πάνω στο τραγούδι αυτό) και το “Ange Ou Diable”. Σε καμία περίπτωση να μην θεωρηθεί ότι τα υπόλοιπα τραγούδια και οι ερμηνείες τους υστερούν. Απλά ανέφερα τις στιγμές που μου “μίλησαν” περισσότερο. Έπαινοι αξίζουν και στον Σωκράτη Λεπτό που με την κλασική κιθάρα του συνοδεύει την Βάκια στο άλμπουμ αλλά και στις εμφανίσεις της σε Κύπρο και στο εξωτερικό. Βάζει την τέχνη του χρωματίζοντας τον ήχο, αφήνοντας τον χώρο στην ερμηνεύτρια να ξεδιπλώσει το αδιαμφισβήτητο ταλέντο της. Χαίρομαι που γνώρισα την ερμηνεύτρια Βάκια Σταύρου. Θέλω, λοιπόν, να τη γνωρίσετε κι εσείς. Αξίζει πραγματικά!


1. Πες μας, σε παρακαλώ, τι σπουδές έχεις κάνει πάνω στην μουσική. Επίσης, πόσο σημαντικές θεωρείς ότι είναι οι σπουδές και η μελέτη, γενικά, πάνω στο αντικείμενο.

 Ξεκίνησα παιδί στο Εθνικό ωδείο Κύπρου μελετώντας κλασική κιθάρα με την κυρία Λεωνίδου και συμμετέχοντας ως σολίστ στο τραγούδι στην Χορωδία του Ωδείου μας.  Τελειώνοντας το Λύκειο, έφυγα στο εξωτερικό, φοίτησα στο Jazz Studio στο Βέλγιο και μετά έγινα δεκτή στο Κονσερβατόριο της Πράγας όπου συνέχισα τις σπουδές μου στο τραγούδι.  Οι σπουδές είναι ένα πολύ σημαντικό εφόδιο στην πορεία του  καθενός μας και μπορεί να ενισχύσει και να δυναμώσει το ταλέντο και το “δώρο” που κουβαλούμε μέσα μας. Η κατάρτιση είναι ένα δυνατό όπλο και αν μας δίνεται η ευκαιρία να το αποκτήσουμε, δεν πρέπει να το αφήνουμε να χαθεί. Μπορεί σε πολλές περιπτώσεις το ταλέντο να είναι έμφυτο και ένα μεγάλο συν μα πιστέψτε με, χρειάζεται και μελέτη και σκληρή δουλειά σε κάθε περίπτωση. Αφοσίωση, προσωπική εξέλιξη, έρευνα. 

2. Στο άλμπουμ σου αλλά και ερευνώντας γενικά, βλέπουμε ένα πολυσυλλεκτικό σύνολο από τραγούδια σε διαφορετικές γλώσσες. Προσωπικά, το βρίσκω εξαιρετικό ως ιδέα και ως αποτέλεσμα. Πώς προσεγγίζεις ως ερμηνεύτρια τραγούδια σε διαφορετική, κάθε φορά, γλώσσα;

Η επιλογή ενός πολυσυλλεκτικού συνόλου τραγουδιών σ’αυτο το άλμπουμ, πηγάζει και από το τι παρουσιάζω στις συναυλίες μου – που είναι ακριβώς αυτό που ακούτε σ’αυτο τον δίσκο. Και είναι ένα μυστήριο πρέπει να σας πω αυτό που συμβαίνει με μένα και τις γλώσσες – γιατί δεν είναι απλά το ότι παίρνω ένα ισπανικό τραγούδι και το τραγουδώ,  είτε ένα πορτογαλικό αντίστοιχα αλλά κυρίως το ότι ταυτίζομαι με την ιδιομορφία της εκάστοτε γλώσσας – με ενδιαφέρει πολύ να είμαι σωστή σε ο,τι παρουσιάζω. Δεν σας κρύβω πως πολύ συχνά,  με προσεγγίζουν οι θεατές μετά τις συναυλίες και σχολιάζουν την προφορά μου , πχ οι ισπανόφωνοι , λέγοντας μου ότι δεν έχουν ακούσει τίποτα που να τους θυμίζει πως μια ξένη τραγουδά στα ισπανικά, και πως μάλιστα εκπλήσσονται που η ταύτιση είναι τόσο δυνατή. Το ίδιο και στα πορτογαλικά μα και στις άλλες γλώσσες που τραγουδώ. Οι Αργεντίνοι, όταν τραγούδησα ένα γνωστό αργεντίνικο tango ( Por una cabeza ) είχαν τρελλαθεί γιατί πρόσεξαν ότι η προφορά μου σε αρκετές λέξεις ήταν αργεντίνικη συγκεκριμένα.  Μου έκαναν σχεδόν διάλεξη πάνω σ’αυτό , στο τέλος της συναυλίας , να φανταστείτε. Είχα από παιδί αγάπη και ενδιαφέρον για τις ξένες γλώσσες και ήταν κάτι που με διασκέδαζε κιόλας, δεν μου ήταν βάσανο το να μάθω μια ξένη γλώσσα. Εν πάση περιπτώση, επαναλαμβάνω πως είναι ένα μυστήριο γιατί στις συναυλίες εναλλάσσω 5 γλώσσες τη μια μετά την άλλη, χωρίς διάλειμμα και χωρίς να έχω ποτέ τα λόγια μπροστά μου. Εννοείται, βεβαίως ότι μελετώ και προετοιμάζομαι πριν από κάθε συναυλία,  χωρίς παράλειψη.

3. Σύμφωνα με ποια κριτήρια επιλέγεις τα τραγούδια που κάθε φορά ερμηνεύεις, τόσο στις ζωντανές εμφανίσεις όσο και για τις ανάγκες ενός άλμπουμ;

Η επιλογή κυρίως έρχεται από το τι αισθάνομαι πως θα ήθελα να εκφράσω και να ερμηνεύσω – καθώς και το τι νιώθω πως μου πάει και “κάθεται” στην φωνή μου , στο χρώμα της και στην έκφρασή της.  Καταλήγω πάντα σε ένα εκλεκτικό ρεπερτόριο, που έχει φινέτσα, αισθητική όπως την αντιλαμβάνομαι εγώ, βέβαια, μιας και μιλάμε για μένα αυτή την στιγμή –  μα και ένα βαθύτερο ερμηνευτικό στοιχείο.  Ένα ρεπερτόριο ενίοτε και απαιτητικό. Πιστεύω όμως και στην απλότητα, στις καθαρές γραμμές, και αισθάνομαι πως μια ούτως ή άλλως όμορφη μελωδική γραμμή, είναι ούτως ή άλλως μια ομορφιά από μόνη της και δεν χρειάζεται περικοκλάδες και στολίδια.  Οπότε θα ακούσετε να ερμηνεύω τραγούδια σε απλές μελωδίες όπως το  Τραγούδι της Ερήμου, αλλά και πιο απαιτητικές γραμμές όπως πχ το Mechita είτε το Esperanza..  (τα δύο τελευταία είναι και στον νέο δίσκο). Τώρα για την συγκεκριμένη επιλογή του άλμπουμ,  αυτή κτίστηκε και μέσα από τα τραγούδια που τα τελευταία 2 χρόνια παρουσιάζω και στα Live μου,  με την μορφή φωνής / κιθάρας μόνο. Που ήταν και η κεντρική ιδέα αυτού του άλμπουμ. Ένα κράμα από αγαπημένα covers μα και δικά μου νέα τραγούδια που έγραψα.

 

4. Οι ηχογραφήσεις σου έχουν γνωρίσει αξιόλογη και σημαντική απήχηση στο εξωτερικό. Μίλησε μας, σε παρακαλώ, λίγο γι’ αυτό: πώς είναι σαν εμπειρία και τι απαιτείται σε επίπεδο δουλειάς για να επιτευχθεί.

Όπως σε όλες τις ηχογραφήσεις, χρειάζεται μια σωστή και ουσιαστική προετοιμασία, αφοσίωση, μια δυνατή πρόβα. Οπότε, όσο πιο έτοιμος είσαι όταν μπαίνεις στο στούντιο για να ηχογραφήσεις, τόσο πιο ομαλά και εύκολα όλα θα κυλήσουν.  Εγώ είμαι μια καλλιτέχνις που ξοδεύει πάντα ελάχιστο χρόνο στο στούντιο ηχογράφησης –  πιστεύω πολύ στη σωστή προετοιμασία, αλλά και στη μαγεία της στιγμής.  Σκεφτείτε πως ο δίσκος αυτός, ηχογραφήθηκε όλος, έντεκα τραγούδια, από τις 11 το πρωί μέχρι τις 5 το απόγευμα της ίδιας μέρας.  Εάν το αποτέλεσμα είναι σωστό, θεωρώ μεγάλο λάθος (για μένα τουλάχιστον), να επαναλαμβάνω ένα τραγούδι ξανά και ξανά.  Το είπα μια, βγήκε σωστά, έδωσα όλο το είναι μου, ο,τι είχα και δεν είχα μέσα σ’εκείνα τα 4 λεπτά που διαρκεί ένα τραγούδι, πάει , έκλεισε, το έχουμε , τελείωσε.  Αυτή είμαι.  Γι’αυτο και όταν τραγουδώ, ζω απόλυτα το κάθε δευτερόλεπτο.  Τραγουδώ ώσαν να είναι η τελευταία μου φόρα. Δεν κρατώ ποτέ κάτι πίσω. Ζω απόλυτα το τώρα.  Με όλη τη σημασία αυτής της φράσης. Δίνομαι 100 τοις εκατό.

 

5. Έχεις κάποιο ίνδαλμα ως ερμηνεύτρια; Τι είναι αυτό που σε κέρδισε;

Iνδαλμα με την αληθινή έννοια της λέξης, δεν ξέρω αν έχω. Σίγουρα έχω αγαπήσει και αγαπώ πολλές φωνές που είχαν ψυχή, βάθος, χρώμα και προσωπικότητα, όπως για παράδειγμα η Τζένη Βάνου, η Nina Simone, η Dolores Duran, η Χάρις Αλεξίου, η Maria Bethania, ο Βασίλης Λέκκας, ο Charles Aznavour, η Εsperanza Spalding και τόσες άλλες φωνές που θα ήθελα να αναφέρω. Αυτό που με κέρδισε και με κερδίζει πάντα, είναι η ερμηνεία, η ψυχή μέσα στο τραγούδι. Όταν ο τραγουδιστής πάλλεται μέσα από τις λέξεις του, και όταν το σώμα γίνεται ένα με τη φωνή του. Όταν ερμηνεύει κάθε λέξη του τραγουδιού. Νομίζω πως είναι σπουδαίο πράγμα να είσαι μεγάλος ερμηνευτής. Γι’αυτο και ίσως έχουμε πολλές καλές φωνές, μα λίγους σπουδαίους ερμηνευτές σήμερα.

 

6. Ακούμε κατά καιρούς μουσικούς να επισημαίνουν πόσο κοπιαστική είναι η διαδικασία των ηχογραφήσεων, αφήνοντας να εννοηθεί ότι στα λάιβ είναι που περνά ο καλλιτέχνης όμορφα. Θα ήθελα τη γνώμη σου σχετικά.

Εγώ, όπως σας είπα και πιο πάνω, περνάω την διαδικασία της ηχογράφησης στο στούντιο σαν να κάνω Live. Δηλαδή ένα take , το πολύ δύο και προχωράμε. Γι’αυτό και δεν αισθάνομαι ποτέ ούτε στρες, ούτε ιδιαίτερη κόπωση, ούτε τον “εγκλεισμό” στο στούντιο σαν φυλακή. Ίσως, βέβαια, γιατί πάντοτε δούλευα και δουλεύω πολύ γρήγορα στις ηχογραφήσεις. Με δυο λόγια, η διαδικασία της ηχογράφησης για μένα είναι σαν να κάνω perform, σαν να κάνω live. Η χαρά είναι η ίδια. Μόνο που δεν έχω την ζεστή αύρα του κοινού κοντά μου.
 

7. Με ποιον τρόπο/ποιους τρόπους θα υποστηρίξεις το άλμπουμ, ετοιμάζεις περιοδεία ή κάτι επιπλέον; Αν θες, πες μας και πού έχουν οριστεί ζωντανές εμφανίσεις.

Hδη έχω κάνει κάποιες συναυλίες με αφορμή τον νέο μου δίσκο, ξεκίνησα από την Κύπρο, και πρόσφατα ακολούθησε το Παρίσι και οι Βρυξέλλες. Θα είμαι στην Αθήνα σύντομα, στις 3 Απριλίου θα κάνουμε παρουσίαση του δίσκου και μια μίνι συναυλία, στο Μουσείο Μαρία Κάλλας στην αίθουσα εκδηλώσεων, στις 7μμ με ελεύθερη είσοδο και θα χαρώ πολύ να σας δω εκεί. Έχω πραγματικά πολλά χρόνια να τραγουδήσω στην Αθήνα και θα’ναι σαν μια νέα γνωριμία για την οποία ανυπομονώ.
Μετά συνεχίζω για Λονδίνο και ξανά Παρίσι τον Ιούνιο.
 

8. Μια ερώτηση που θέτω πάντοτε: ποιοι δίσκοι/βιβλία/ταινίες είναι για σένα σημαντικοί.

Αγάπησα πολύ την ταινία “Youth ” του Paolo Sorrentino, λάτρεψα τον δίσκο “Lady in Satin” με την Billie Holiday και την ορχήστρα του Ray Ellis και κράτησα βαθιά μέσα μου το βιβλίο της Νίκης Μαραγκού, “Μια στρώση άμμου”.

 

9. Σε ευχαριστώ για τον χρόνο σου. Για το τέλος, ο λόγος είναι δικός σου να εκφράσεις ό,τι επιθυμείς.

Oταν καθίσουμε για ένα λεπτό και αναλογιστούμε πόσο γρήγορα τρέχει η ζωή και πόσο σημαντικό χρόνο ξοδεύουμε σε χαζά πράγματα, ασήμαντα εν κατακλείδι, ίσως πιάσουμε το νόημα της αληθινής ζωής, καταλάβουμε πόσο σύντομη είναι και αποφασίσουμε επιτέλους να ζήσουμε πραγματικά. Να δοθούμε εκατό τοις εκατό και να γίνουμε αυτό που θέλουμε, αυτό που επιθυμούμε εμείς οι ίδιοι – και όχι οι νόρμες της κοινωνίας. Λατρεύω τους ανθρώπους που τολμούν να ζήσουν όπως θέλουν. Με ρωτήσατε πριν για ινδάλματα – νομίζω πως οι ελεύθεροι άνθρωποι, είναι για μένα ίνδαλμα.

Κώστας Μαζιώτης