Πριν από πολλούς πολλούς αιώνες τα εδάφη όπου σήμερα υπάρχουν η Λευκορωσία, η Ουκρανία και η Ρωσία (το ευρωπαϊκό κομμάτι) κατοικούνταν από τις ανατολικές σλαβικές φυλές. Αυτές οι φυλές τελούσαν υπό την εξουσία Σκανδιναβών Βαραγγών ηγεμόνων (επρόκειτο για Βίκινγκς). Επρόκειτο για μια ελίτ που είχε δική της γλώσσα και πολιτισμό, ξέχωρα από ό,τι είχαν οι Σλάβοι υποτελείς. Στην πορεία, βέβαια, αυτή η σκανδιναβική ελίτ αφέθηκε να αφομοιωθεί γλωσσικά και πολιτισμικά από τους υποτελείς της, για λόγους πολιτικής επιβίωσης.
Ο λαός αυτής της επικράτειας έκανε την πρώτη του εμφάνιση στην γραπτή Ιστορία, όταν, σύμφωνα με τις βυζαντινές πηγές, στο δεύτερο μισό του 9ου μ.Χ. αιώνα η Κωνσταντινούπολη πολιορκήθηκε από τον λαό των Ρως.
Το μεσαιωνικό Κράτος των Ρως με έδρα, αρχικά το Νόβγκοροντ, και κατόπιν το Κίεβο, έφτασε στην ακμή του με ηγέτη τον Μέγα Πρίγκιπα Βλαδίμηρο Α΄. Το κράτος επεκτεινόταν από την Βαλτική ως την Μαύρη Θάλασσα, και από τις πηγές του ποταμού Βιστούλα στα δυτικά έως το σημερινό Κρασνοντάρ στα ανατολικά.
Ο Βλαδίμηρος Α΄ ο Μέγας αποφάσισε να εγκαταλείψει τον παγανισμό και να βαπτιστεί χριστιανός, κάτι που επέβαλε και στον λαό του (ήθελε, δεν ήθελε ο καψερός ο λαός). Στράφηκε στο Βυζάντιο συνάπτοντας, μάλιστα, οικογενειακές σχέσεις, καθώς παντρεύτηκε την Άννα, αδερφή του αυτοκράτορα Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου.
Το κράτος των Ρως του Κιέβου άνθησε οικονομικά κυρίως λόγω του ότι έλεγχε τους εμπορικούς δρόμους από τον Βορρά μέχρι την Μαύρη και την Κασπία Θάλασσα, φτάνοντας μέχρι και την Βαγδάτη. Φυσικά, οι Ρως ελέγχανε και το χερσαίο εμπόριο στον άξονα Ανατολής και Δύσης, διατηρώντας, έτσι, σχέσεις και με τα κράτη της Κεντρικής Ευρώπης.
Ο πληθυσμός αποτελούνταν σε μεγάλο ποσοστό από εγγράμματους (που γνώριζαν, δηλαδή, ανάγνωση και γραφή), κάτι πολύ σημαντικό και, τουλάχιστον, αξιοσημείωτο για μια εποχή όπου στην Δυτική Ευρώπη γραφή γνώριζαν μονάχα οι ευγενείς.
Ο Μέγας Πρίγκιπας Γιάροσλαβ ο Σοφός κωδικοποίησε τους νόμους συντάσσοντας το Δίκαιο των Ρως. Σημαντικότερα σημεία αποτελούν: ο περιορισμός της θανατικής ποινής και των βασανιστηρίων, η προτίμηση στην επιβολή προστίμων αντί για φυλάκιση, και το γεγονός ότι αναγνωριζόταν στις γυναίκες το δικαίωμα στην περιουσία και την κληρονομιά (κάτι τέτοιο δεν ήταν αυτονόητο σε εκείνη την εποχή – μιλάμε για την περίοδο μεταξύ 10ου και 13ου μ.Χ. αιώνα).
Το κράτος των Ρως παρήκμασε όταν δημιουργήθηκαν νέοι εμπορικοί δρόμοι που να συνδέουν την Ευρώπη με την Μέση και Άπω Ανατολή (το προκάλεσαν οι Σταυροφορίες, οπότε οι Δυτικοί βρήκαν δίοδο από την περιοχή της Παλαιστίνης και της παρηκμασμένης Βυζαντικής Αυτοκρατορίας – μεγάλη ιστορία αυτό). Επίσης, σημαντικό ρόλο στην παρακμή των Ρως, έπαιξαν και οι διαμάχες των ευγενών για την κατάληψη της εξουσίας. Δημιουργήθηκαν μικρά και ανίσχυρα κρατίδια, τα οποία σάρωσε η Χρυσή Ορδή των Μογγόλων με …Σοκ και Δέος (δηλαδή σφαγές και καταστροφές) επιβάλοντας κατόπιν φόρο υποτέλειας.
Το Κράτος των Ρως του Κιέβου, το διεκδικούν ως προγονική κρατική συγκρότηση οι Ρώσοι, οι Ουκρανοί και οι Λευκορώσοι. Η προσωπική μου – το τονίζω! – γνώμη είναι πως πρόκειται για μια εθνοτική ομάδα που με την διάσπαση του Κράτους του Κιέβου και την επέλαση των Τατάρων/Μογγόλων (Χρυσή Ορδή), χωρίστηκε σε τρεις νέες και διακριτές εθνοτικές ομάδες. Από αυτές προέκυψαν, με το πέρασμα των αιώνων, τα τρία σημερινά κράτη: Ρωσία, Ουκρανία και Λευκορωσία.
Το πως δύο συγγενικοί λαοί, οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί χωρίζονται με έχθρα ώστε να φτάσουν να πολεμούν και να σκοτώνονται μεταξύ τους,…αυτό είναι θέμα ενός ξεχωριστού άρθρου. Κάποια στιγμή, θα έρθει η ώρα και γι’ αυτό.
Κώστας Μαζιώτης
