Δεν μπορεί, θα έχει πάρει το αυτί σου για την επιστροφή του δίσκου βινυλίου. Αυτού που στις αρχές των ‘90ς όλοι έλεγαν ότι το CD θα το βάλει στο Χρονοντούλαπο της Ιστορίας (…). Πράγματι, βέβαια, από τα τέλη του περασμένου αιώνα και για αρκετά χρόνια, το βινύλιο είχε σχεδόν εξαφανιστεί από την αγορά, καθώς αφορούσε μόνο κάτι “πειραγμένους” ή “ρομαντικούς” σαν την αφεντιά μου. Τα περισσότερα εργοστάσια κοπής δίσκων βινυλίου, έκλεισαν, οι περισσότερες μηχανές εκτύπωσης καταστράφηκαν, κάποιες μπήκαν σε μουσεία με θέμα την τεχνολογία, τη μουσική κ.α. και μείναν ελάχιστα εργοστάσια και μηχανήματα για να εξυπηρετούν τα λεγόμενα “vinyl junkies”[1].
Προς τα τέλη της δεκαετίας του 2000 άρχισαν να ξεπηδάνε παντού μικρές ανεξάρτητες δισκογραφικές εταιρίες που εξέδιδαν δίσκους, είτε καινούργιων, “άντεργκραουντ” συγκροτημάτων, είτε παλιότερων καλλιτεχνών που δεν εκτιμήθηκαν όσο θα έπρεπε στον καιρό τους, και είχαν μια δεύτερη ευκαιρία για αναγνώριση· όλα αυτά σε μορφή δίσκου από βινύλιο. Αυτές οι εταιρίες κατάφερναν να επιβιώνουν και στη συνέχεια να κυκλοφορούν ακόμη περισσότερο υλικό.
Αυτή την αναζωογόνηση του ενδιαφέροντος για το LP (και το επτάιντσο δισκάκι 45 στροφών το λεπτό), βοήθησαν κατά κύριο λόγο δύο παράγοντες: αφενός το όλο κλίμα της εποχής που ευνοεί κάθε τι που μπορεί να χαρακτηριστεί “βίντατζ” (μεγάλη μάστιγα, αν με ρωτάς, και δεν βλέπω να ξεμπλέκουμε σύντομα) και αφετέρου ο μύθος που ανέκαθεν συνόδευε το τιμημένο βινύλιο, με τον αναλογικό, πιο ζεστό ήχο, και με το γεγονός ότι λόγω στατικού ηλεκτρισμού μαζεύει συχνά σκόνη, άρα χρειάζεται φροντίδα, είναι και γενικά ευαίσθητο, θέλει αγάπη και τρυφερότητα (sic), είναι με λίγα λόγια ένα προϊόν που προσφέρει στον καταναλωτή μια ολοκληρωμένη εμπειρία (σκληρές κουβέντες αλλά η αλήθεια να λέγεται).
Από το παιχνίδι δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι μεγάλοι παίκτες. Αλλά αν συγκροτήματα όπως οι Metallica, οι Rolling Stones, οι Pink Floyd κ.α. δικαιολογούνται να ενδιαφέρονται λόγω ηλικίας και ως άνθρωποι παλιότερης γενιάς, μουσικοί σαν την Taylor Swift και την Adelle τι ζόρι τραβάνε; (ακούστηκε λίγο επιθετικό…με το συμπάθιο)! Πολλά νεαρά παιδιά, που έσπευσαν να αγοράσουν το τετραπλό (!!!) νέο βινύλιο της Taylor Swift, μην έχοντας ιδέα για 33 και 45 στροφές το λεπτό, παραπονέθηκαν για τον περίεργο τρόπο με τον οποίο ακουγόταν η φωνή της Taylor (παιδιά, δεν πειράζει, παθαίνοντας μαθαίνεις). Η Adele από την άλλη, για το ολοκαίνουργιο άλμπουμ της παρήγγειλε 500.000 αντίτυπα! Και άρχισαν όλοι να την βρίζουν, επειδή, δήθεν, η δικιά της παραγγελιά μπλόκαρε το σύστημα, οι εργάτες στα εργοστάσια κοπής απασχολούνται, και έτσι οι υπόλοιπες παραγγελιές μένουν πίσω.
Κατά τη γνώμη μου είναι άδικο να τα φορτώσουμε στην συμπαθέστατη οπαδό των Totenham Hotspurs. Δεν φταίει η Adele που εξαρχής έκλεισαν τόσα εργοστάσια κοπής βινυλίου και αχρηστεύθηκαν τόσες “πρέσες”. Ούτε είναι ευθύνη της που δεν φτιάχτηκαν αρκετά καινούργια μηχανήματα και δεν εκπαιδεύτηκαν περισσότεροι νέοι τεχνίτες ανά την υφήλιο. Μη μου πεις ότι εκείνη προκάλεσε την πυρκαγιά που κατέκαψε ένα εργοστάσιο στην Καλιφόρνια, ειδικευμένο να παράγει τις απαραίτητες “μήτρες” από της οποίες τυπώνεται κάθε άλμπουμ σε βινύλιο. Δυστυχώς τέτοια εργοστάσια είναι μετρημένα σε όλο τον πλανήτη. Τέλος, τα μέτρα ασφαλείας για την προστασία από τον κωρονοϊό έβαλαν φρένο σε χιλιάδες εκτυπώσεις δίσκων· εύκολα μπορείς να καταλάβεις πως η κοπή βινυλίου απαιτεί την διά ζώσης παρουσία των εργατών, δεν είναι δυνατή η τηλεργασία σε αυτό το αντικείμενο.
Τι θα γίνει στο εξής; Θα καθυστερεί κάθε νέα κυκλοφορία/επανέκδοση και το κόστος για τον μουσικόφιλο καταναλωτή θα αυξηθεί σημαντικά, σε σχέση με ό,τι ισχύει μέχρι τώρα. Το αγαπημένο βινύλιο θα μετατραπεί σε είδος πολυτελείας – κακά τα ψέμματα, πάντα ήταν – και θα δικαιωθεί για άλλη μια φορά η ρήση του Μάρσαλ Μακλούαν: “Το μέσο είναι μέρος του μηνύματος”
Το παρόν άρθρο οφείλει την ύπαρξή του στο αξιόλογο άρθρο του Δημήτρη Λιλή “Vinyl Crisis: Η κρίση πίσω από την επάνοδο του βινυλίου” (Avopolis, ηλεκτρονική έκδοση)
Κώστας Μαζιώτης
[1] Κατά λέξη μεταφράζεται: πρεζάκι βινυλίου, ότι δηλαδή αναφέρεται σε άτομα “εθισμένα” στο βινύλιο. Όρος απόλυτα ακριβής, εάν κρίνω από τον εαυτό μου.
