Δεκαπέντε αποφθέγματα του Πυθαγόρα

Πυθαγόρας, 580-490 π.Χ.
Ο Πυθαγόρας ο Σάμιος, υπήρξε φιλόσοφος, μαθηματικός, γεωμέτρης και θεωρητικός της μουσικής. Είναι ο κατεξοχήν θεμελιωτής των ελληνικών μαθηματικών και δημιούργησε ένα άρτιο σύστημα για την επιστήμη των ουρανίων σωμάτων, που κατοχύρωσε με όλες τις σχετικές αριθμητικές και γεωμετρικές αποδείξεις.
Πέθανε στο Μεταπόντιον της Ιταλικής Λευκανίας σε μεγάλη ηλικία, περί το 500 – 490 π.Χ.
Το ενδιαφέρον του Πυθαγόρα για τη μουσική αρμονία οδηγεί στη σκέψη σε αυτόν να αποδοθεί και η θεωρία της «Αρμονίας των Σφαιρών». Επίσης έχουν αποδοθεί σε αυτόν διάφορες γεωμετρικές ανακαλύψεις με γνωστότερο το ομώνυμό του θεώρημα. Ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε τη λέξη «κόσμος».

Ελεύθερον αδύνατον είναι τον πάθεσι δουλεύοντα και υπό παθών κρατούμενον.
Είναι αδύνατο να θεωρείται ελεύθερος αυτός που είναι δούλος στα πάθη του και κυριαρχείται από αυτά.

Ου τα πάντα τοις πάσι ρητά.
Δεν μπορούν να ειπωθούν όλα σε όλους.

Χρη σιγάν ή κρείσσονα σιγής λέγειν.
Πρέπει να σωπαίνεις ή να λες κάτι καλύτερο από τη σιωπή.

Θανέειν πέπρωται άπασι.
Είναι γραφτό σε όλους να πεθάνουν.

Αρχή πολιτείας απάσης νέων τροφά.
Θεμέλιο κάθε πολιτείας είναι η ανατροφή των νέων.

Μη εν πολλοίς ολίγα λέγε, αλλ’ εν ολίγοις πολλά.

Πάντα κατ’ αριθμόν γίγνονται.
Τα πάντα γίνονται σύμφωνα με αριθμούς.

Καρδίαν μη εσθίειν.
Μην τρως την καρδιά σου (μη στεναχωριέσαι).

Εν οργή μήτε τι λέγειν μήτε πράσσειν.
Όταν οργίζεσαι να μη λες τίποτα ούτε να κάνεις τίποτα

Φορτίον μη συγκαθαιρείν, αλλά συνανατιθέναι τοις βαστάζουσι.
Μη βοηθάς να αφήσουν κάτω το φορτίο, αλλά βοήθα να το κουβαλήσουν.

Κυάμων απέχεσθαι.
Μακριά από κουκιά.
(με την έννοια της αποχής από την πολιτική —τα κουκιά χρησιμοποιούνταν στη διεξαγωγή ψηφοφοριών)

Μη επτοήσθαι περί τας επιθυμίας, αλλ’ ολιγώρως έχειν.
Να μη σε κυριεύει η επιθυμία, αλλά να αδιαφορείς γι’ αυτές.

Πλούτος ασθενής άγκυρα.

Λόγιζε προ έργου.
Να σκέφτεσαι πριν κάνεις κάτι.

Να κάνεις αυτά που νομίζεις πως είναι σωστά, έστω κι αν κάνοντας αυτά πρόκειται να σε κακολογήσουν. Γιατί ο όχλος είναι κακός κριτής κάθε καλού πράγματος.