Δέκα τέσσερα αποφθέγματα του Τόμας Χομπς

Ο Τόμας Χομπς (Thomas Hobbes, 5 Απριλίου 1588- 4 Δεκεμβρίου 1679) ήταν Άγγλoς φιλόσοφος. Είναι ένας από τους πρώτους διανοητές-θεμελιωτές του σύγχρονου κράτους και ιδρυτής της πολιτικής φιλοσοφίας. Αν και σήμερα ο Χομπς αναφέρεται περισσότερο για το έργο του στην πολιτική φιλοσοφία, συνέβαλε και σε άλλους τομείς, όπου συμπεριλαμβάνονται η ιστορία, η γεωμετρία, η ηθική, η γενική φιλοσοφία και η αποκαλούμενη σήμερα πολιτική επιστήμη.
Το 1651 έγραψε τον Λεβιάθαν, (Leviathan or the Matter, Form and Power of a Comonwealth Ecclesiastical and Civil), το σπουδαιότερο έργο του. Ο άνθρωπος δεν έχει αγαθή φύση, υποστηρίζει ο φιλόσοφος, αλλά είναι εκ φύσεως εγωιστής και ηδονιστής. Το ότι τα ανθρώπινα κίνητρα σχηματίζονται εκ φύσεως από προσωπικό συμφέρον, θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες. Ανεξέλεγκτοι οι άνθρωποι, και καθοδηγούμενοι από την εσωτερική δυναμική, το πιθανότατο είναι πως θα αλληλοκαταστραφούν. Για να διατηρηθεί η κοινωνική ειρήνη, ο Χομπς δημιουργεί κάποιο τέχνασμα, τον Λεβιάθαν, το Κράτος, είτε με τη μορφή της απόλυτης μοναρχίας είτε της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Το σημαντικό στοιχείο είναι ότι αυτό το Κράτος έχει το μονοπώλιο της βίας και της απόλυτης εξουσίας. Ως ανταπόδοση προς τον άνθρωπο το Κράτος ασκεί αυτήν την απόλυτη εξουσία μόνον υπέρ της διατήρησης της κοινωνικής ειρήνης.

Πόλεμος όλων εναντίον όλων.
bellum omnium contra omnes

(φράση για να περιγράψει αυτό που συμβαίνει στη φύση)

Μια αλήθεια που δεν είναι αντίθετη στο συμφέρον των ανθρώπων —ή σ’ αυτό που τους ευχαριστεί— είναι καλοδεχούμενη από όλους.

Η βία και η απάτη είναι, στον πόλεμο, οι δύο βασικές αρετές.

Το να μην πιστεύεις στη δύναμη είναι σαν να μην πιστεύεις στη βαρύτητα.
(«δύναμη» με την έννοια του εξαναγκασμού, της επικράτησης του ισχυρότερου)

Η σχόλη είναι η μητέρα της φιλοσοφίας.

Όπου οι άνθρωποι χτίζουν σε σαθρό έδαφος, όσο περισσότερο χτίζουν τόσο μεγαλύτερη είναι η καταστροφή.

Τα λόγια είναι το χρήμα των ανόητων.

Όπως σε όλα τα πράγματα, έτσι και στους ανθρώπους, δεν είναι ο πωλητής, αλλά ο αγοραστής που καθορίζει την τιμή.

Οι κυβερνήσεις χρειάζονται όχι επειδή οι άνθρωποι είναι εκ φύσεως κακοί, αλλά επειδή οι άνθρωποι εκ φύσεως ενδιαφέρονται μόνο για τον εαυτό τους και όχι για τους άλλους.

Δεν είναι η Σοφία αλλά η Εξουσία εκείνη που νομοθετεί.

Χωρίς τέχνες και χωρίς γράμματα – χωρίς κοινωνία.

Οι θρησκείες είναι σαν τα χάπια. Πρέπει να καταπίνονται ολόκληρες χωρίς μάσημα.

Η φήμη της δύναμης είναι δύναμη.

Εάν δύο άνθρωποι επιθυμούν το ίδιο πράγμα, το οποίο ωστόσο δεν μπορούν να απολαύσουν και οι δύο, γίνονται εχθροί.

Από το εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης του Λεβιάθαν