Ο Στέλιος Μάινας είναι ένας από τους καλούς ηθοποιούς, κυρίως του θεάτρου και της τηλεόρασης, με αξιοσημείωτα προσεκτικές επιλογές. Ταυτόχρονα είναι άνθρωπος ενημερωμένος και σκεπτόμενος. Απέχει πολύ από το την στερεοτυπική εικόνα του καλλιτέχνη που ζει απομονωμένος στο συννεφάκι του. Δεν αδιαφορεί καθόλου για ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Έχει άποψη και την διατυπώνει. Συνέλλεξα κάποια αποσπάσματα από συνέντευξη που παραχώρησε στην Χρύσα Λύκου, για λογαριασμό τις ιστοσελίδας popaganda.gr.
“Δεν ανήκω στην κατηγορία των ανθρώπων που θα πεθάνουν χωρίς το θέατρο, σας το λέω εντίμως με όλο το θάρρος και το θράσος. Την αγαπώ πολύ τη δουλειά μου, αλλά έχω την αίσθηση ότι δεν είναι το μοναδικό πράγμα στη ζωή. Για να το πω βαρύγδουπα αν και δεν είναι, η τέχνη είναι υποδεέστερη της ζωής. Η ζωή από μόνη της είναι πολύ πιο δυνατή από οποιαδήποτε τέχνη, μιας και η τελευταία δεν είναι τίποτα άλλο, από μια συμπύκνωση στιγμών της πραγματικότητας. Για να κάνεις τέχνη πρέπει να μπορείς να δεις καθαρά την πραγματικότητα, να έχεις ανοιχτά τα μάτια και τα αυτιά σου, να μη ζεις στον δικό σου κόσμο. Μπορεί οι καλλιτέχνες να ζούμε στον μικρόκοσμο του θέατρο, όμως εργαζόμαστε για τη ζωή, για τα προβλήματα που συμβαίνουν στον κόσμο, στην καθημερινότητα του. Δεν κάνουμε θέατρο για να απομονωθούμε απ’ τον κόσμο, αλλά για να ενσωματωθούμε και να μιλήσουμε για όσα τους απασχολούν και μας απασχολούν. Χρειάζεται να ανοιγόμαστε με μεγαλύτερη αγνότητα στα πράγματα, και να μπαίνουμε σε αυτά με τη διακινδύνευση ακόμη και να χάσουμε. Σε όλη μου τη ζωή σαν ηθοποιός αυτό προσπαθώ να κάνω, να μπαίνω στα πράγματα με την αφέλεια του νεοφώτιστου.”
“Προσωπικά, είμαι πάντα με το ένα πόδι απ’ έξω απ’ το θέατρο, είμαι έτοιμος να την κάνω απ’ την πρώτη στιγμή που μπήκα. Μπορώ να ζήσω εύκολα χωρίς αυτό, κι αυτό χωρίς εμένα 100%, πίστεψε με. Δεν νιώθω ότι έχω προσθέσει κάτι σ’ αυτήν τη δουλειά, υπάρχουν πιο σημαντικοί άνθρωποι από ‘μένα, σιγά την απώλεια όταν μια μέρα εξαφανιστώ. Διαπιστώνω με απογοήτευση κάποιες φορές, ότι οι ηθοποιοί χάνουμε επαφή με επαγγέλματα που η αξία τους είναι ίδια ή και μεγαλύτερη απ’ την τέχνη. Είναι λάθος αυτό, μιας και δεν μπορώ για παράδειγμα να δεχτώ ότι η τέχνη, όσο σπουδαία κι αν είναι, είναι ανώτερη απ’ την Ιατρική. Αυτή είναι η προσωπική μου γνώμη, χωρίς να υπονοώ στο ελάχιστο ότι κάνουμε μια “δεύτερη” δουλειά. Κάθε άλλο. Για να κάνεις αυτήν τη δουλειά πρέπει να την τιμάς και να την εκτιμάς. Όταν ασχολείσαι με την τέχνη, πρέπει διαρκώς να βάζεις έναν συγκεκριμένο υψηλό ηθικό, κι όταν λέω ηθικό, εννοώ την άνωθεν εξύψωση της προσωπικότητας της δικιάς μας και των γύρω μας. Αν αγαπάς αυτό που κάνεις, επιβεβαιώνεις την ύπαρξη σου στη γη.”
“Το θέατρο δεν καταρρέει, γιατί δεν μας έχει ανάγκη. Σοκαρίστηκα απ’ τις καταγγελίες που έγιναν το τελευταίο διάστημα γιατί συνέβησαν στην “οικογένεια” μου, στον κοντινό μου κύκλο. Με σοκάρει το κακό, κι ας ξέρω ότι υπάρχει. Δεν είναι απλό αυτό που βίωσαν όλες αυτές οι γυναίκες και τα παιδιά, ανέλαβαν μια πολύ σοβαρή ευθύνη μιλώντας για όλα αυτά δημόσια. Τα παιδιά που έχουν υποστεί κακοποίηση και την εκμετάλλευση της θέσης κάποιων είναι επίσης οικογένεια, και κανείς δεν έχει την παραμικρή δικαιολογία για όσα τους έκαναν. Ο κόσμος έχει μάθει να λέει “έλα μωρέ καλλιτέχνης είναι, άρα λίγο τρελούτσικος”, δεν είναι όμως έτσι. Είναι τραγικό να εκμεταλλεύεσαι τη θέση σου για άλλους σκοπούς. Δεν υπάρχει ναι μεν αλλά, πρέπει να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι.”
“Στο σημείο αυτό, που μιλάμε για όλες αυτές τις φρικτές συμπεριφοράς, θέλω να μιλήσω και για κάτι άλλο που με έχει φρικάρει, κι αφορά τις γυναικοκτονίες. Ακούς να λένε πολλοί ότι διαφωνούν για το αν θα λέγεται γυναικοκτονία ή ανθρωποκτονία, άκουσα μάλιστα προχθές έναν νομικό ότι υποτιμάμε τις γυναίκες με τον όρο γυναικοκτονία. Όταν ένα γεγονός παραβατικό κι εγκληματικό επαναλαμβάνεται διαρκώς κι έχει κατεύθυνση το φύλο ενός ανθρώπου, τότε πρέπει να το ορίσεις ξανά, ώστε ο νόμος να σταθεί απέναντι στο κοινωνικό γεγονός.”
“Φασισμός σημαίνει βία. Ξέρω καλά ότι ο κόσμος έχει πιεστεί πολύ και πως η απόγνωση τον κάνει να εκφασίζεται, δυστυχώς όμως δεν υπάρχει πλέον καμία απολύτως δικαιολογία. Η άνοδος του νεοφασισμού παίρνει κεφάλι και η κοινωνία οφείλει να βρει τρόπους ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να αναγνωρίσουν και να αγαπήσουν το καλό. Μπορεί να ακούγεται ρομαντικό, είναι όμως απόλυτα ρεαλιστικό.”
“Μου αρέσει πολύ η ελληνική ποίηση, ανακάλυψα ξανά τον Ρίτσο, πόσο μεγάλος ερωτικός ποιητής είναι. Ο αγαπημένος μου όμως ποιητής, αυτός που με εκφράζει περισσότερο απ’ όλους, είναι ο μέγας σουρεαλιστής, Οδυσσέας Ελύτης, ο έρωτας που είχε για το φως. Η ποίηση, έχει ένα μεγάλο πλεονέκτημα, είναι σιβυλλική όπως πρέπει να είναι τα πράγματα στη ζωή. Είναι εδώ και ταυτόχρονα δεν είναι, είναι ναι κι όχι μαζί. Αυτός είναι ο σκοπός της, να μη δίνει δηλαδή θέσεις για τη ζωή, αλλά ψήγματα και ερωτήματα. Όσο πιο δεδομένα είναι τα πράγματα, τόσο πιο πεπερασμένα μοιάζουν. Θα σου πω όμως κι έναν μεγάλο ποιητή, που δεν είναι ποιητής και ακούει στο όνομα Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Ενώ χρησιμοποιεί τον πεζό λόγο, τα νοήματα μέσα στα διηγήματα του είναι βαθιά ποιητικά. Έχω εσωτερικά ταυτιστεί μαζί του.”
“Όταν μου είπε ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος την ιδέα για το “Τσέρνομπιλ”, αντιλήφθηκα ότι ο μικρόκοσμος στον οποίο ζούμε, αναπνέουμε και δημιουργούμε δεν έχει καμία σχέση με το κομμάτι της ανθρωπότητας στο οποίο ανήκουμε, κι έχουμε την ίδια ευθύνη είτε ζούμε εδώ είτε θα ήμασταν στο Τσέρνομπιλ. Αυτό που λέω είναι, ότι η ρήση της δικής μου δεκαετίας αυτή του ’70, που ακούγαμε να λέει ο Mao, ότι αν μια πεταλούδα κινήσει τα φτερά της στον Αμαζόνιο, μπορεί να φέρει βροχή στην Κίνα, είναι η απόλυτη πραγματικότητα και ισχύει για όλα τα πράγματα. Με δύο λόγια, όλη η ανθρωπότητα είμαστε πιασμένοι χεράκι-χεράκι και τώρα αντιλαμβανόμαστε τη σχέση μας με το κλίμα, μιας σχέσης που βρίσκεται πλέον στο δώδεκα και πέντε κι όχι στο παραπέντε.”
“Το κομμάτι της κλιματικής αλλαγής, δεν το προλάβαμε τις προηγούμενες δεκαετίες και τώρα έρχεται σε βαθμό νιοστής. Με μια πιθανή βεβαιότητα, η γη θα εξακολουθεί να υπάρχει και μετά την καταστροφή του ανθρώπινου είδους, και βαδίζουμε νομοτελειακά προς αυτό. Το Τσέρνομπιλ, ήταν ένα καμπανάκι το οποίο έβγαλε την ανθρωπότητα απ’ τον δικό της εφησυχασμό, που νόμιζε ότι τα έχει όλα υπό έλεγχο. Δεν είναι έτσι, μας το επανέλαβε αυτό και η Φουκουσίμα. Το μέλλον δεν ήταν η πυρηνική ενέργεια, απόδειξη ότι αμέσως μετά το Τσέρνομπιλ η ανθρωπότητα ενίσχυσε τις έρευνες της κι αποφάσισε να πάει στις ανανεώσιμες πηγές, όπως η αιολική και η ηλιακή. Δυστυχώς αυτή είναι η αλήθεια. Έχω την εντύπωση ότι πρέπει να βρεθούν άμεσες λύσεις τώρα, μπας κι αντιστρέψουμε την καταστροφή μας”
