Το ακόλουθο απόσπασμα είναι μεταφρασμένο από τον Κώστα Ανδρουλιδάκη και το αλιεύσαμε από την ιστοσελίδα http://neoplanodion.gr
Αποτελεί μέρος μόνο των όσων έχει γράψει ο Γερμανός φιλόσοφος Ιμάνουελ Καντ σχετικά με το “ωραίο” στην τέχνη – και γενικότερα. Αποτελεί απλά ένα απόσπασμα, κατά τη γνώμη μας, ενδεικτικό. Σε κάθε περίπτωση ο καθένας και η και η καθεμιά μπορεί να ψάξει στο αχανή, δυστυχώς, ωκεανό του διαδικτύου.
Όσον αφορά στο ευχάριστο, ο καθένας παραδέχεται ότι η κρίση του που την στηρίζει σε ένα ιδιωτικό συναίσθημα και βάσει της οποίας λέγει για κάποιο αντικείμενο ότι του αρέσει, περιορίζεται επίσης σε μόνο το πρόσωπό του. Για τούτο, εάν πει κάποιος: «Το κρασί των Καναρίων νησιών είναι εύγευστο», δέχεται με προθυμία να του διορθώσουν την έκφραση και να του υπενθυμίσουν ότι πρέπει να πει: «Είναι εύγευστο για μένα». Για τον ένα είναι το μωβ χρώμα ήπιο και εύχαρι, για τον άλλο χλωμό και πεθαμένο. Ο ένας αγαπά τον ήχο των πνευστών οργάνων, ο άλλος των εγχόρδων. Ως προς το ευχάριστο ισχύει λοιπόν η αρχή: ο καθένας έχει τη δική του καλαισθησία (των αισθήσεων).
Ως προς το ωραίο, τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Θα ήταν (το εντελώς αντίστροφο) γελοίο, εάν κάποιος που φαντάζεται πως έχει καλαισθησία, σκεφτόταν να δικαιολογηθεί λέγοντας: το αντικείμενο τούτο (το κτήριο που βλέπομε, το ένδυμα που φορά εκείνος, η συναυλία που ακούμε, το ποίημα που παρουσιάζεται για να κριθεί) είναι ωραίο για μένα. Διότι, εάν απλώς του αρέσει, δεν πρέπει να το ονομάσει ωραίο. Πολλά πράγματα είναι δυνατόν να είναι γι’ αυτόν ελκυστικά και άνετα, για τούτο δεν νοιάζεται κανείς· όταν όμως θεωρεί κάτι ωραίο, απαιτεί την ίδια αρέσκεια και από άλλους· κρίνει όχι απλώς για τον εαυτό του αλλά για τον καθένα, και μιλά τότε για την ομορφιά, ως εάν ήταν ιδιότητα των πραγμάτων. Για τούτο λέγει: το πράγμα είναι ωραίο· και υπολογίζει πως οι άλλοι θα συναινέσουν στην κρίση του περί της αρέσκειας, όχι απλώς επειδή τάχα διεπίστωσε ότι πολλές φορές συμφωνούσαν οι κρίσεις τους, αλλά το απαιτεί από εκείνους. Τους ψέγει, όταν κρίνουν διαφορετικά και τους αρνείται την καλαισθησία την οποία ωστόσο απαιτεί ότι πρέπει να την έχουν· με την έννοια αυτή δεν μπορεί να πει κανείς: ο καθένας έχει την ιδιαίτερη καλαισθησία του. Τούτο θα ήταν ταυτόσημο με το ότι δεν υπάρχει διόλου καλαισθησία, δηλαδή μια αισθητική κρίση που θα μπορούσε να εγείρει νόμιμη αξίωση για την συμφωνία του καθενός.
