Είκοσι αποφθέγματα του Τζων Στάινμπεκ

John Steinbeck, 1902-1968
Αμερικανός συγγραφέας

Έγραψε 27 βιβλία μερικά από τα οποία είναι πολύ γνωστά: «Ανατολικά της Εδέμ», «Άνθρωποι και Ποντίκια», «Ο Δρόμος με τις Φάμπρικες», «Τα Σταφύλια της Οργής». Αρκετά από τα έργα του έγιναν πετυχημένες ταινίες, ενώ έγραψε και το σενάριο του «Βίβα Ζαπάτα» (1952).
Καθιερώθηκε σαν ο μεγάλος εκπρόσωπος του Νατουραλισμού στις ΗΠΑ και σαν ο κύριος εκφραστής του είδους που έγινε γνωστό σαν dust bowl litterature. Σε αντίθεση με άλλους ομοτέχνους του, οι ήρωές του είναι οι απόκληροι, οι φτωχοί αγρότες, οι μετανάστες.
Στον καιρό του, η θεματική του ξεσήκωσε πολλές αντιδράσεις και κατηγορήθηκε ότι είχε σοσιαλιστικές πεποιθήσεις. Άλλωστε είχε επισκεφθεί και τη Σοβιετική Ένωση με το φωτογράφο Robert Capa και μαζί είχαν δημοσιεύσει το βιβλίο «Russian Journey»(1948). Οι Μακαρθικοί πάντως δεν μπόρεσαν να τον πειράξουν. Αργότερα υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής του πολέμου στο Βιετνάμ, ίσως λόγω της φιλίας του με τον πρόεδρο Τζόνσον. Αυτό απογοήτευσε πολλούς από τους θαυμαστές του, μεταξύ των οποίων και τους Έλληνες Αριστερούς, που τον είχαν περί πολλού.
Το βραβείο Νόμπελ, το 1962, φαίνεται να αιφνιδίασε τόσο τον ίδιο όσο και τους κριτικούς της εποχής του. Σήμερα πάντως θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους μυθιστοριογράφους του 20ου αιώνα.

Ο σοσιαλισμός δεν ρίζωσε στην Αμερική, επειδή οι φτωχοί βλέπουν τους εαυτούς τους όχι σαν καταπιεσμένους προλετάριους, αλλά σαν προσωρινά ατυχήσαντες εκατομμυριούχους.

Όταν κάποιος λέει ότι δεν θέλει να μιλήσει για κάτι, συνήθως εννοεί ότι μόνο αυτό έχει στο μυαλό του.

Κανένας δε θέλει συμβουλές, μόνο επιβεβαίωση.

Ένας ωκεανός χωρίς άγνωστα τέρατα θα ήταν ύπνος δίχως όνειρα.

Το γεγονός της ιδιοκτησίας σε παγώνει για πάντα στο «Εγώ» και σε διώχνει για πάντα από το «Εμείς».

Ένας άνθρωπος χωρίς λόγια είναι ένας άνθρωπος χωρίς σκέψη.

Πάντα στα χρόνια της ξηρασίας οι άνθρωποι ξεχνούσαν τα πλούσια χρόνια, και στα χρόνια της βροχής ξεχνούσαν τα χρόνια της ξηρασίας. Πάντα έτσι γινόταν.

Να θυμάσαι πως τα πιο ωραία πράγματα στον κόσμο είναι τα πιο άχρηστα: τα παγώνια και τα κρίνα, παραδείγματος χάριν.

Πέρα, μπροστά μας υπάρχουν χιλιάδες ζωές που μπορούμε να ζήσουμε, αλλά όταν έρθει η ώρα, θα είναι μόνο μία.

Ο άνθρωπος είναι το μόνο είδος αρπακτικού που στήνει μόνος του την παγίδα του, τη δολώνει, και μετά πέφτει μέσα σ’ αυτήν.

Εκτός κι αν κάποιος που σου ασκεί κριτική σε παινεύει ανεπιφύλακτα, αγνόησέ τον τον μπάσταρδο.

Οι ιδέες είναι σαν τα κουνέλια. Πιάνεις κάνα δυο, τις φροντίζεις λίγο και, πολύ σύντομα, έχεις μια ντουζίνα από δαύτες.

Προσπάθησε να καταλάβεις τους ανθρώπους. Αν καταλάβει ο ένας τον άλλον, θα είστε καλοί ο ένας για τον άλλον. Το να ξέρεις κάποιον καλά, ποτέ δεν οδηγεί σε μίσος αλλά σχεδόν πάντα οδηγεί σε αγάπη.

Εννοείται ότι οι άνθρωποι ενδιαφέρονται μόνο για τον εαυτό τους. Αν μια ιστορία δεν αφορά τον ακροατή, δεν θα την ακούσει.

Είναι αλήθεια πως είμαστε αδύναμοι και ασθενικοί και άσχημοι και επιθετικοί, αλλά αν αυτό ήταν όλο κι όλο που ήμαστε, θα είχαμε εξαφανισθεί από το πρόσωπο της γης χιλιάδες χρόνια πριν.

Οι σκέψεις είναι αργές και βαθιές και χρυσές το πρωί.

Θεωρώ πως ένας συγγραφέας, που δεν πιστεύει παθιασμένα στην τελειότητα του ανθρώπου, δεν είναι αφοσιωμένος στη λογοτεχνία ούτε ανήκει σ’ αυτήν.

Μόνο ο Θεός βλέπει το σπουργίτι να πέφτει, αλλά ακόμα κι ο Θεός δεν κάνει τίποτε γι’ αυτό.

Ο συγγραφέας πρέπει να πιστεύει ότι αυτό που κάνει είναι το πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο. Και πρέπει να γαντζώνεται από αυτήν την αυταπάτη ακόμα κι όταν ξέρει ότι δεν είναι αλήθεια.

Κάθε πόλεμος είναι σύμπτωμα της αποτυχίας του ανθρώπου ως σκεπτόμενο ζώο.